Zuurgraad

Een stofeigenschap die bij scheikunde veel gebruikt wordt is de zuurgraad. Deze wordt ook wel de pH-waarde genoemd. Dit is een getal dat aangeeft hoe zuur een stof is.

Zuren

Zuren zijn stoffen die water of een andere vloeistof zuur maken. Zo zit er azijnzuur in azijn, citroenzuur in citroenen en mierenzuur in bepaalde schoonmaakmiddelen. Wanneer er in regenwater een beetje zwavelzuur gevonden wordt spreken we van 'zure regen'. Maar zuren worden ook vaak toegevoegd aan snoep of drankjes voor wat meer smaak. In je maag zit maagzuur voor het verwerken van het voedsel. Je huid is ook een klein beetje zuur, dat beschermt je tegen infecties, irritaties en allergieën. Met sterke zuren moet je echter voorzichtig omgaan: ze kunnen schadelijk zijn voor bijvoorbeeld je ogen, huid of de rest van je lichaam. Sterke zuren kunnen ook kleding, metalen of bouwmaterialen aantasten.

Basen

Het tegenovergestelde van een zuur wordt een base genoemd. Een paar voorbeelden van basen (of: basische stoffen) zijn kalkwater, ammonia en zeep. Ook met sterke basen moet je oppassen: ook deze kunnen schadelijk zijn voor de mens of voor materialen.

pH-waarde

Hoe zuur of basisch een stof is wordt aangegeven met de pH-waarde. Dit is een getal tussen de 0 en 14. Bij pH = 7 is de stof neutraal, zoals bijvoorbeeld water. Hoe dichter je bij pH = 0 komt, hoe zuurder de stof is. En hoe dichter je bij pH = 14 komt, hoe meer basisch de stof is. Door de pH-waarde te meten weet je dus hoe zuur of hoe basisch de stof is.

De zuurgraad bepalen

Een bekende indicator voor zuren en basen is rodekoolsap: deze stof verandert van kleur bij verschillende pH-waardes. In de praktijk wordt de pH vaak bepaald met behulp van indicatorstrookjes of pH-papier. Het pH-papier verandert van kleur wanneer het met een zuur of base in aanraking komt. Met behulp van de schaalverdeling op het doosje kun je dan bepalen wat de pH-waarde is. Er zijn ook digitale pH-sensoren verkrijgbaar.

Online lab

In de volgende simulatie kun je (met de groene 'sensor') de pH-waarden van verschillende stoffen bepalen, en kijken wat er gebeurt wanneer je de stof verdunt met water.
https://phet.colorado.edu/sims/html/ph-scale-basics/latest/ph-scale-basics_nl.html

Bronvermelding afbeeldingen